Ο πόνος στο γόνατο αποτελεί ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο που επηρεάζει απλές καθημερινές δραστηριότητες. Μπορεί να προκληθεί από ξαφνικό τραυματισμό, υπερβολική καταπόνηση ή από κάποια υποκείμενη πάθηση, όπως αρθρίτιδα. Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με την αιτία, και αφορά άτομα όλων των ηλικιών.
Η ανατομία του γόνατος
Το γόνατο είναι μια ευάλωτη άρθρωση στην οποία ασκείται μεγάλη πίεση από απλές καθημερινές δραστηριότητες. Το γόνατο σχηματίζεται από τα ακόλουθα μέρη:
- Μηριαίο οστό: είναι το μεγαλύτερο οστό του ανθρωπίνου σώματος
- Κνήμη: στην οποία στηρίζεται ο μηρός
- Περόνη: διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα του γόνατος και του αστραγάλου και την υποστήριξη των μυών του ποδιού
- Επιγονατίδα: βρίσκεται μπροστά από την κνήμη και το μηριαίο
Τα οστά αυτά συνδέονται μεταξύ τους με τέσσερις βασικούς συνδέσμους, οι οποίοι σταθεροποιούν τις αρθρώσεις και θέτουν τα όρια των κινήσεων αποτρέποντας κινήσεις πέραν των ορίων αυτών:
- πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος και οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος
- έσω πλάγιος σύνδεσμος και έξω πλάγιος σύνδεσμος
Τα οστά καλύπτονται από τον αρθρικό χόνδρο. Ο αρθρικός χόνδρος μειώνει την τριβή μεταξύ των οστών και κατανέμει ομοιόμορφα τα φορτία κατά τη διάρκεια της κίνησης.
Ανάμεσα στα αρθρούμενα οστά βρίσκονται οι μηνίσκοι (έσω και έξω), οι οποίοι δρουν σαν το ανάλογο του «αμορτισέρ» απορροφώντας τους κραδασμούς κατά τη διάρκεια της κίνησης.
Ποια είναι τα πιο κοινά προβλήματα στο γόνατο;
Πολλές παθήσεις στο γόνατο είναι αποτέλεσμα της γήρανσης και της φυσικής φθοράς του αρθρικού χόνδρου. Σε πολλές περιπτώσεις τα προβλήματα στο γόνατο είναι αποτέλεσμα τραυματισμού.
- Ρήξη μηνίσκου: προκαλείται κατά τη διάρκεια απότομων στροφικών κινήσεων ή σε ένα βαθύ κάθισμα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, πρήξιμο και αδυναμία κίνησης του γόνατος. Ορισμένες φορές κατά τον τραυματισμό ακούγεται ένας χαρακτηριστικός ήχος σαν «κλικ».
- Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου: προκαλείται συνήθως από ένα χτύπημα στο γόνατο ή από μια ξαφνική συστροφή του γόνατος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, πρήξιμο, αστάθεια και δυσκολία στο περπάτημα.
- Αρθρίτιδα γόνατος: ο χόνδρος των αρθρώσεων φθείρεται, με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος και δυσκολία στην κίνηση. Προσβάλει άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί από κάποιον τραυματισμό.
- Τενοντίτιδα: φλεγμονή των τενόντων γύρω από το γόνατο. Συχνοί τένοντες που πάσχουν είναι ο επιγονατιδικός και οι οπίσθιοι μηριαίοι.
- Χονδροπάθεια: Εμφανίζεται πιο συχνά στην επιγονατίδα και οφείλεται στην λέπτυνση και φθορά του χόνδρου. Οι ασθενείς με χονδροπάθεια επιγονατίδας εμφανίζουν πόνο στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος που επιδεινώνεται κατά το ανέβασμα και κατέβασμα σκαλοπατιών.
- Σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας. Πόνος στην εξωτερική επιφάνεια του γόνατος ύστερα από φλεγμονή της λαγονοκνημιαίας ταινίας. Εμφανίζεται συχνότερα σε δρομείς.
Πώς γίνεται η διάγνωση για τα προβλήματα στο γόνατο;
Εκτός από ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό και φυσική εξέταση, άλλες εξετάσεις για προβλήματα στο γόνατο μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινογραφία, υπέρηχο ή μαγνητική τομογραφία.
Πόνος στο γόνατο: Πρόληψη – Θεραπεία & Αντιμετώπιση
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να ανακουφίσετε τον πόνο στο γόνατο είτε οφείλεται σε πρόσφατο τραυματισμό είτε σε αρθρίτιδα.
- Μην ξεκουράζεστε πάρα πολύ. Η υπερβολική ανάπαυση μπορεί να αποδυναμώσει τους μυς σας, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τον πόνο στις αρθρώσεις. Βρείτε ένα πρόγραμμα ασκήσεων που είναι ασφαλές και ανώδυνο για τα γόνατά σας.
- Καλή προθέρμανση και διατάσεις πριν την άσκηση.
- Φορέστε κατάλληλα υποδήματα για άθληση. Αποφύγετε να τρέχετε σε άσφαλτο ή τσιμέντο.
- Ενδυναμώστε τα γόνατά σας. Οι σωστές ασκήσεις ενισχύουν τους μυς που υποστηρίζουν το γόνατό και αυξάνουν την ευελιξία του.
- Διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος.
- Αποφύγετε το κάπνισμα. Είναι αποδεδειγμένο ότι το κάπνισμα συμβάλλει στην εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας και γενικά στην φθορά του αρθρικού χόνδρου.
- Συντηρητική θεραπεία. Η ανάπαυση, η παγοθεραπεία και η ανύψωση του ποδιού βοηθάνε όταν ο πόνος προκαλείται από έναν μικρό τραυματισμό ή φλεγμονή αρθρίτιδας.
- Ο ορθοπαιδικός μπορεί να σας συμβουλεύσει για την χρησιμότητα της έγχυσης υαλουρονικού ή βιολογικών παραγόντων.
Εάν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει, τότε ο ορθοπαιδικός χειρουργός θα σας προτείνει τη χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης, ανάλογα με την έκταση της πάθησης και των συμπτωμάτων σας. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με αρθροσκόπηση γόνατος που προσφέρει οριστική λύση με άριστα λειτουργικά αποτελέσματα. Σε περιπτώσεις προχωρημένης αρθρίτιδας γόνατος μπορεί να χρειαστεί ανοικτό χειρουργείο με την ελάχιστα επεμβατική αρθροπλαστική γόνατος.
Εάν υποφέρετε από πόνο στο γόνατο, επικοινωνήστε με τον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό για μία εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία του προβλήματός σας.